بررسی آسیب روش های تربیت فرزند؛
تله های تربیت فرزند
اپتیک: امروزه روش های تربیت فرزند آن قدر متنوع است که در برخورد اولیه والدین به سوال های مهمی برمی خورند. این گزارش پاسخ به برخی از این سوالات است که حمید کثیری در صفحه اینستاگرام خود آورده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، تربیت کودک در دنیای امروز به زعم خیلی از اولیا کاری سخت شده است، در حدی که اگر به مطالعه و پرس و جو و کسب تجربه نپردازیم این خلأ را یا در روش های تربیتی خودمان و یا در خروجی رفتاری فرزندمان خواهیم دید. اغلب ما در تربیت فرزند خود به صورت پیش فرض روش های عرضه شده توسط پدر و مادر خودمان را در نظر گرفته و پیش می بریم و این را تا حد بسیاری در تربیت آنها می بینیم. در ارتباط بین پدر و فرزند و یا مادر و فرزند سوال های مهمی برای مان پیش می آید که اگر برای پاسخ شان به مشاور رجوع نکنیم شاید انتخاب راه را به درستی انجام ندهیم و اگر به مشاور رجوع نماییم با خودمان می گوئیم که چه چاره ساده ای داشت، ای کاش زودتر می دانستم. با هم به مطالعه بعضی از سوالات و پاسخ های رایج در این مورد می پردازیم که حمید کثیری، دغدغه مند حوزه تربیت کودک، نویسنده و فعال اینستاگرامی به صورت سریالی در صفحه ی اینستاگرامش به آنها پرداخته است.
مطالعات تربیت فرزند را از کی باید شروع کنیم؟
تربیت فرزند یک تربیت خاص نیست بلکه چیزی که من می فهمم این است که تربیت فرزند در اصل تربیت خودمان است و فرصت باردیگر است برای مرور تربیت خودمان که باید داشته باشیم. بچه ها لوح سفیدی هستند که با دست کاری روی تنظیمات کارخانه آنها بیشتر خراب شان کرده ایم. اگر بدون هیچ دستکاری ای با بچه ها پیش برویم شاید خیلی بهتر تربیت شوند. بنابراین با تربیت خودمان با مطالعه کتاب های خوب و یا شرکت در دوره های مفید هر چه زودتر شروع نماییم بهتر است. بهترین حالت این است که این منابع اصلی (کتاب و استاد و…) ما را ببرند سر نسخه اصلی خودمان تا بهترین فضا انتخاب گردد و کار را روی خودمان انجام دهیم.
اما در عمل چه اتفاقی می افتد؟ افراد تا به مشکل برنخورند متوجه این مساله نمی شوند و از خواب بیدار نمی شوند. مثلا بچه در سن ۴-۵ سالگی است و با مساله شب ادراری روبرو شده است که مادر تازه توجه ش به مبحث تربیت فرزند جلب می شود و برای دانستن مطالب تربیت فرزند رجوع می کند. تازه آن هم نه تربیت خود، بلکه فرزند! آن چه ما در مشاوره ها دریافتیم اغلب مساله در بچه ها نیست و مشکل بوجود آمده از خانواده است. باید مشکل خانواده را حل نماییم که مشکل بچه حل شود. در بررسی های این طور، حداقل موارد و مشکلات را در بچه می یابیم.
عجله در تربیت بچه ها
جریان خود زندگی برای ما لذت بخش نیست. بنابراین وقتی در محیط روستایی وارد می شویم و یا در محیطی که ظاهراً از تکنولوژی و یا تمدن روز کمی عقب تر است وارد می شویم احساس می نماییم که چه باید کرد که کارها را ساده تر انجام داد؟ برای بسیاری از روستایی ها فرآیند کار روزانه یک فرآیند تعریف شده است و تا جای ممکن برای خودشان این فرآیند را ساده کرده اند. اما ما زمانی که با این صحنه ها مواجه می شویم سریع دنبال راهکار ساده تر (سریع تر و راحت تر) برای انجام آن کار می گردیم. در تربیت فرزند هم مساله دقیقاً همین شده است. خصوصاً مادرها در این جوی که در جامعه راه افتاده است برای هوش و خلاقیت و.. این شتاب و عجله ای که همه دارند، برای اینکه سریع تر بچه شان رشد کند و سریع تر هوش بچه ها رشد کند سوال دارند. در یک روز چقدر سوال برای من می آید که: «ما چه نماییم که هوش واستعداد و خلاقیت فرزندمان زودتر پرورش پیدا کند؟ فرزند من در فلان کارها خیلی خوب است چه کنم که سریع تر رشد کند؟»
سن بچه را که جویا می شوم بچه هنوز خردسال است. ۴-۵-۶ سالگی هنوز ظرف زمانی بچه جای تکامل دارد. بگذارید در ظرف زمانی خودشان در سنی که هستند رشد کنند نه جلوتر. حتی اگر نسخه ای هم مقرر است بدهم برای کشف و پرورش استعداد همین است که در فضایی که هستند پرورش شان را توسعه دهید. دنبال این که بچه را در فضایی جدید ببرید برای پرورش مصنوعی هوش و استعدادشان، نباشید. با بازی و فعالیت عادی در سن خودشان بهترین بستر برای رشد هوش واستعدادهایشان فراهم است. دنبال این نباشیم که بچه را ببریم فلان جا از او تست بگیریم که بدانیم باید چه نماییم برای رشد بیشتر از حدش. بگذارید بچه ها در محیط و ظرف زمانی خودشان رشد کنند.
از زندگی با بچه ها لذت می برید؟
بعضی ها از بس درگیر این هستند که بچه سر این ساعت تکلیف انجام دهد، سر این ساعت بازی کند، سر این ساعت تلویزیون ببیند و… یک خط کش گذاشته اند برای گذران ساعات بچه و زندگی طبیعی و لذت بردن از این زندگی را فراموش کرده اند. ما مقرر است از زندگی کردن با بچه ها لذت ببریم. این ها را نگفتم که نتیجه این شود که برنامه ریزی بد است و کارها اگر منظم پیش برود خوب نیست. نمی گویم که غفلت از کارهای روزمره بد است و ندانیم که بامداد بچه چگونه شب می شود. نه! اما این روش نباید قالب باشد. سبب می شود از لذت زندگی با فرزندمان محروم شویم.
اصلاً در نگاه ما زندگی چه شکلی است؟ چقدر خوشیم با فرزندان مان؟ چقدر شادی در آنجا دارد؟ همه این کتاب ها و دوره ها برای این است که ما یاد بگیریم بهتر زندگی نماییم. یاد بگیریم زندگی چه شکلی است. این سبک مادران امروزی مدام تشویش و عقب افتادن از روزمره و… است. مدام می گوئیم ای وای فلان کار انجام نشد… یک چیزی جا افتاد… آخ هم اکنون وقت این کار است قبلی را زودترتمام کن و… یک زنگ خطری همیشه هست که به ما یادآوری می کند از کار بعدی عقب نیفتیم. این اتفاق را در زندگی فرزندان مان هم وارد کرده ایم. این کارها فقط استرس و تشویش را زیاد می کند که ما را از لذت بردن از زندگی در کنار فرزندانمان محروم کرده است. نمی گذاریم بچه ها زندگی کنند و خودمان زندگی نمی نماییم.
برای تربیت فرزندمان چه کسی را دنبال کنیم؟
یک تمرینی را انجام دهیم. هر حرفی را که از دیگران می شنوید روی آن فکر کنید. هر کسی! قبولش دارید یا نه! به این که چه شخصی است و چه رزومه ای دارد و هم اکنون در چه حالی است کاری نداشته باشید. به آن حرف در ابتدا فکر کنید. کامل ببینید حرف را. ببینید با زندگی شما چقدر سازگاری دارد؟ البته بعضی حرف ها می ارزد که آدم چند ساعت، چند روز و یا حتی چند ماه روی آنها فکر کند. اما اینکه روی همه حرف ها چند دقیقه تمرکز کنید زمانی از ما نمی برد. حداقلش این است که هر حرفی را که می شنوید سریع نیایید اجرایش کنید. فلان کس گفته بچه را به این روش از پوشک بگیر. یا فلان آدم گفته که با دو کیسه آب و یا… تربیت جنسی را به شما یاد می دهم.
خب تربیت جنسی اصلاً چیست؟ این که شما می گوئید اصلاً برای کودک است یا نه؟ حرف هایی که می شنوید را اول فکر کنید بعد در زندگی شخصی تان تطابق دهید. ببینید اصلاً این روش ها و حرف ها به درد من و فرزندم و زندگی ام می خورد یا نه. این طور می توانید با محک زدن چندتا از صحبت های آن شخص تشخیص دهید که ایشان را در تربیت فرزندتان می توانید دنبال کنید یا نه. بحث هایشان را باید دنبال بکنید یا نه؟ اگر یک فرد را که دنبال می کنید و از هر ۵ حرفش ببینید ۳-۴ حرفش در زندگی شما کارآمدی ندارد، دیگر دنبالش نکنید و اصلاً تبلیغش نکنید. حتی اگر حرف هایش خیلی شیک و مجلسی باشد!
مادر بی مسئولیت!
اغلب مادران می گویند که اگر با روان بچه درگیر نشوم و تلاش نکنم به جهت اینکه تحت کنترل شان داشته باشم و به ظاهر آزاد می گذارم شان، از سمت اطرافیان به بی مسئولیتی متهم می شوم. این یک معضل و صدمه غیر طبیعی تربیت در این روزهاست. از بس امروزه محتوا در حیطه تربیت فرزند زیاد است و از مادرها و پدرها خواسته می شود که برای فرزند خود این کارها را بکنند، اگر مادری یا پدری زیر بار این نوع از تزریق محتوا به فرزندش نرود به بی مسئولیتی متهم می شود.
راه حل چیست؟ چیزی که فکر می کنید درست است انجام دهید. یک زمانی کتک زدن عرف بود. اگر بچه شلوغ می کرد و اطرافیان از این کارش آزرده خاطر می شدند و مادر بچه را کتک نمی زد به بی مسئولیتی متهم می شد و اصطلاح لوس کردن بچه برای این روش برخورد به کار برده می شد. اما این روزها کتک زدن و صدمه های آن برای همگان مشخص است. در بازه های زمانی مختلف یک طیفی یک روش هایی را در جامعه پیاده می کنند و صدمه هایش پس از مدتی معلوم می شود و تبعاتش را می بینند و می فهمند که خوب نبوده است. اگر عقیده دارید این نوع از آزاد گذاشتن فرزندتان سبب رشد وی در آینده می شود، این کار درست را انجام دهید و طبیعتاً هزینه آنرا هم پرداخت کنید. امکان دارد اطرافیان، مادرو پدر خودتان یا همسرتان در این روش ها شما را مذمت کنند اما این دلیل نمی گردد که شما از انجام کار درست عقب نشینی کنید.
بچه ام نمی تواند دوست پیدا کند!
یکی از نکاتی که مادرها خیلی درگیر آن و دغدغه مند هستند در این مورد همین نگرانی های مختلف است. بچه ام دوست پیدا نمی نماید. بچه ام خوب غذا نمی خورد. بچه ام چرا نمی خوابد؟ و… این نکته خیلی کلیدی است. مامان ها دائم نگرانند. شما نگرانید که برای بچه تان چرا این طور اتفاقات می افتد اما این احساس نگرانی شما مستقیم به بچه انتقال پیدا می کند و بچه نگرانی را درک می کند. بچه می بیند که مامان به هم ریخته است و نمی داند چه کند و فقط این تشویش و نگرانی را می بیند. نمی فهمد چرا مادر به هم ریخته است. فرزند من این حال را می بیند و خودش حال خوبی از این صحنه ندارد. مادر اگر آرامشش را حفظ کند بچه هم این مشکلش حل می شود. در دوستی با بچه ها در روزهای کرونا طبیعتاً روابط اجتماعی محدودی را دیده اند و این مورد سبب شده بچه ها سخت تر با بقیه ارتباط برقرار کنند. ان شالله با بهبود شرایط کرونا این دورهمی های بچه ها هم بیشتر می شود و این مساله هم حل خواهد شد. شما نگران نباشید چرا ارتباط نمی گیرد. تنها کاری که می کنید این باشد که این نگرانی را از خود بگیرید. معمولا تدابیر ما بزرگترها در این موارد کارهای بچه ها را خراب می کند.
جمله کلیدی در تربیت
آنتوان دو سنت اگزوپری نویسنده کتاب معروف شازده کوچولو که پس از انجیل پرفروش ترین کتاب جهان بوده است یک جمله خیلی خوبی دارد که می گوید: «اگر می خواهی کشتی بسازی افراد را برای تهیه یچوب و لوازم مورد نیاز جمع نکن. برای افراد تعیین وظیفه هم نکن و تقسیم کار نکن. بلکه حسرت رفتن و رسیدن به دریای وسیع و دل بی انتهای دریا را در آنها بیدار کن.»
حرف سر این است که در تربیت، ما چه می کنیم؟ اگر مقرر است فرزند ما کارآمد باشد و یک سری خصوصیت های شخصیتی در او وجود داشته باشد، آیا ما راه را درست رفته ایم؟ ما در زندگی کارهایی که باید انجام دهد را داریم به فرزندمان دیکته می کنیم؟ یا موتورهای درونی اش را بیدار می نماییم و راه می اندازیم؟ برای تربیت فرزندمان باید موتورهای یادگیری را فعال نماییم. به این فکر نماییم جاهای مختلف که در تربیت مان کنش داریم نگاه مان به مساله چطور است؟ در تک تک مراحل کنارش هستیم؟ یا رهایش می نماییم برود خودش تجربه کند؟
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب