دكتر نمكدوست:
میز بحران كرونا در تحریریه رسانه ها تشكیل گردد
اپتیك: در وبینار ˮاصول روزنامه نگاری علمˮ با نگاهی بر بحران كرونا بر تشكیل میز بحران كرونا متشكل از متخصصان بین رشته ای در رسانه ها با هدف پوشش صحیح اخبار و اطلاعات پراكنده این بحران تاكید گردید.
به گزارش اپتیک به نقل از ایسنا، دکتر حسن نمکدوست تهرانی، استاد علوم ارتباطات در وبینار "اصول روزنامه نگاری علم" با نگاهی بر بحران کرونا که در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، با تاکید بر لزوم توجه به سه گانه صحت، دقت و جامعیت در روزنامه نگاری علم، در ادامه مهمترین معضل درون حرفه ای روزنامه نگاران را "دقت" عنوان نمود و اظهار داشت: بیشتر ما روزنامه نگاران با چالش "بی دقتی" یا "کم دقتی" روبرو می باشیم که راهکار رفع آن بهره گیری از توان و دانش متخصصان میان رشته ای در تحریریه ها به خصوص در زمان بحران است.
این استاد ارتباطات با تاکید بر لزوم ایجاد میز بحران در تحریریه رسانه ها و به صورت ویژه میز بحران کرونا جهت پوشش جامع و بدون اشتباه بحران کرونا، اظهار نمود: مدیریت اطلاعات رسانه ای و پوشش بدون اشتباه اخبار این بحران کار یک خبرنگار و روزنامه نگار نیست، بلکه باید یک میز بحران متشکل از خبرنگاران ارشد، خبرنگاران آشنا به موضوع، افراد خلاق و ایده پرداز و چندین کارشناس و مشاور پزشکی، آمار، جامعه شناسی، روانشناسی و سایر موضوعت مرتبط در کلیه رسانه ها ایجاد شود.
وی افزود: به عبارت دیگر اگر رسانه ها و خبرگزاری ها می خواهند به صورت علمی و جدی به موضوع کرونا بپردازد، باید یک تیم میان رشته ای در تحریریه ها شکل بگیرد تا ضمن توجه به شاخص "دقت" در انتقال پیام، پوشش درستی از وضعیت داشته باشند. در این صورت علاوه بر پاسخگویی به فاکتورهای دقت، صحت و جامعیت، می توان با بهره بردن از مشورت جامعه شناس و روان شناس از بروز اضطراب و افسردگی در سطح جامعه پیشگیری کرد.
دکتر نمکدوست با اشاره به چالش عادی شدن موضوع کرونا و به دنبال آن رهاسازی رعایت پروتکل های بهداشتی در سطح جامعه، اظهار نمود: بکارگیری افراد خلاق و ایده پرداز با هدف انتشار بسته های جذاب و قابل فهم محتوایی و آموزشی برای کلیه سطوح جامعه مساله دیگریست که باید در رسانه ها مورد توجه قرار بگیرد. به عبارت دیگر باید با ایده های خلاقانه از عادی و تکراری شدن موضوع در سطح جامعه پیشگیری نماییم که این مهم با بکارگیری افراد خلاق و متخصصان حوزه تبلیغات و گرافیک محقق می شود یعنی تاکید مجدد بر ایجاد تیم های چندرشته ای در رسانه ها.
این پیشکسوت حوزه ارتباطات و رسانه با تاکید بر اینکه بحران کرونا نیازمند موضوعاتی فراتر از سفارش های معمول است، اشاره کرد: تعداد کشته های کرونا در کشور از میانگین کشته های جنگ در حال پیشی گرفتن است، جوامع امروز در وضعیت مشابه جنگ هستند و باید مانند آن زمان که در رسانه ها میز جنگ داشتیم، امروز نیز در رسانه ها میز بحران متشکل از تخصص های بین رشته ای ایجاد شود.
وی در ابتدای این وبینار با اعلان اینکه ارتباطات کلا مساله پیچیده ای است، ولی در وضعیت های بحرانی بمراتب پیچیده تر و دشوارتر می شود، اظهار داشت: بحران روند طبیعی ارتباطات را بر هم ریخته و جوامع را گرفتار تنش، احساس نا امنی، اضطراب و استرس می کند، به شکلی که می بینیم بحران نوپدید و کم سابقه کرونا چگونه کل جهان را تحت تاثیر قرار داده است.
وی با اعلان اینکه روزنامه نگاری علم، مسائل و پیچیدگی های زیادی دارد، عنوان کرد: یکی از مهمترین موضوعات در روزنامه نگاری علم آشناسازی و انتقال موضوعات علمی به صورت ساده و قابل فهم برای افراد جامعه است.
تاکید بر سه گانه مقدس روزنامه نگاری یعنی دقت، صحت و جامعیت در شرایط بحران
نمکدوست در این رابطه بر سه گانه مقدس روزنامه نگاری یعنی دقت، صحت و جامعیت اصرار کرد و اظهار داشت: یکی از چالش های روزنامه نگاری علم، شناسایی موضوعات دقیق و صحیح و انتشار آن است، به عبارت دیگر پاسخ به این پرسش که آنچه گفته می شود و صحت دارد، دقیقا چیست؟
وی با اعلان اینکه در بحران کرونا همه جامعه جهانی در موضوعات دقت، صحت و جامعیت گرفتار چالش هستند، اظهار نمود: از جانب دیگر افکار عمومی پرسش های جدی در ارتباط با بحران کرونا دارند که گاهی جواب روشنی برای آنها پیدا نمی گردد. به عبارتی از نظر ارتباطی در وضعیت پیچیده ای هستیم که انتقال پیام و دریافت معنا در این شرایط کار آسانی نیست.
وی با اعلان اینکه حوزه روزنامه نگاری و علوم ارتباطات در بحث کووید ۱۹ با بحران روبروست، اشاره کرد: به همان میزان که جامعه پزشکی در بحران کرونا از خود مایه گذاشته و دراین زمینه احساس مسئولیت می کند، روزنامه نگاران علم و افراد فعال حوزه ارتباطات علم و سلامت نیز جزئی از این بازی توأم با احساس مسئولیت بوده و باید باشند.
دکتر نمکدوست در ادامه با اعلان اینکه جهان ما روزنامه نگاران با جهان دانشمندان تفاوتی جدی دارد، یکی از این وجوه تفاوت را مساله زمان بیان کرد و اظهار داشت: بعنوان نمونه شاید مساله سرعت در انتشار نتایج تحقیقات و موضوعات علمی اولویت اول پزشک و دانشمند نباشد ولی برای خبرنگار و روزنامه نگار اولویت است، به عبارت دیگر برای ما که می دانیم مردم تشنه اطلاعات هستند زمان و عمق موضوع متفاوت است؛ دانشمند در مسائل عمیق تر شده ولی روزنامه نگار به مساله سرعت در انتشار خبر اولویت بالاتری می دهد، بدین سبب ایجاد تعادل در این مساله موضوعی جدی و قابل پیگیریست.
اضافه بار اطلاعات موجب اضطراب می شود
این استاد ارتباطات در ادامه اصطلاع "اضافه بار اطلاعاتی" را از چالش های جدی حوزه ارتباطات در بحران کرونا عنوان نمود و اظهار داشت: مردم در این شرایط می خواهند به اطلاعات بیشتر و سریعتر دسترسی پیدا کنند، ولی باید بدانیم که سرازیر کردن پیوسته اطلاعات به سمت مخاطب تبعات زیادی دارد، به عبارت دیگر مغز باید زمان مناسب برای پردازش اطلاعات را پیش از دریافت اطلاعات جدید داشته باشد، در غیر این صورت ناتوانی در تجزیه و تحلیل اطلاعات افراد را گرفتار اضطراب می کند.
بروز بیماری مختلط افسردگی و اضطراب در سطح جامعه
وی چالش بعدی را ارسال پیوسته اخبار بد در ضمن بحران عنوان نمود و اظهار داشت: زمانی که اخبار بد بطور مستمر و پیوسته در سطح جامعه منتشر شود، منجر به بروز افسردگی درافراد می شود. این مساله به خصوص در جامعه ما که همیشه در معرض اخبار بد قرار دارد، چالش جدی است که باید برای آن راهکار مناسبی اندیشیده شود؛ از یک طرف اضطراب و از جانب دیگر افسردگی که ترکیب این دو باهم بیماری مختلط افسردگی و اضطراب را به وجود می آورد.
وی با تاکید بر لزوم مدیریت شرایط به شکلی که انتقال اطلاعات منجر به بروز اضطراب و افسردگی در سطح جامعه نشود، اظهار نمود: در کنار این مسئله باید رویکرد آشناسازی عموم با اطلاعات و دستاوردهای جدید بعنوان رسالت روزنامه نگاری مورد توجه قرار بگیرد، چونکه یکی از ماموریت های اصلی روزنامه نگاران علم آشنا کردن مردم با موضوعات اصلی بحران پیش آمده در کنار توجه به سه گانه دقت، صحت و جامعیت در انتقال پیام است.
چالش بروز شبه علم و ضد علم در شرایط بحران
دکتر نمکدوست با اشاره به نکته مهم دیگری که این روزها بسیار دیده می شود، عنوان کرد: متاسفانه شرایط بحران، بازار را برای موضوعات شبه علم و ضد علم باز می کند که شرایط مساعدی نیست، چونکه مردم در شرایط بحران همیشه خودرا در تنگنا دیده و به هر چاره ای برای رهایی از بحران چنگ می زنند و در این شرایط سفارش های غیرعلمی می تواند تبعات و دردسرهای زیادی به دنبال داشته باشد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر لزوم انتقال پیام در شرایط بحران به شکلی نو، اظهار نمود: در بحران کرونا همیشه در معرض اخبار و اطلاعات جدید و نو در ارتباط با این بیماری نوپدید هستیم که مدیریت این شرایط از چالش های روزنامه نگاری است، به عبارت دیگر باید بتوانیم مسئله را به شکلی جذاب، کاربردی و قابل فهم منتقل نماییم که پیشنهاد ایجاد میز بحران در رسانه ها و استفاده از افراد خلاق و ایده پرداز در همین راستا عنوان شد.
وظیفه روزنامه نگار ایجاد پل بین سطح دانش متخصصان و دانش عموم است
وی با اعلان اینکه هر روز اطلاعات و اخبار تازه ای در ارتباط با این بیماری نوپدید مطرح می شود، اظهار داشت: مردم با ادبیات جامعه پزشکی آشنا نیستند و وظیفه ما بعنوان روزنامه نگار این است که با ایجاد پل بین سطح دانش متخصصان و سطح دانش عموم مردم این اطلاعات را به جامعه منتقل نماییم.
بگفته وی، در زمینه ایجاد میز مدیریت بحران در رسانه ها، وزارت ارشاد می تواند نقش تسهیل گر را ایفا کند و با مشارکت رسانه ها در این راستا هم افزایی ایجاد کند.
این پیشکسوت حوزه ارتباطات همین طور در پاسخ به سوالی در زمینه میزان تاثیرگذاری رسانه ها در موضوع کرونا، اظهار نمود: هیچ رسانه ای نباید فیلتر باشد، چونکه اعمال فیلتر هیچ کمکی به حکومت ها نکرده و نخواهد کرد. البته در پاسخ به این پرسش، بااینکه نمی توان پاسخ دقیقی برای میزان و اندازه گیری تاثیر رسانه ها در افکار عمومی ارائه کرد، ولی می توان اظهار داشت که همان میزان که یک رسانه همچون صدا و سیما می تواند موثر باشد، رفتار جامعه پزشکی و انتقال اطلاعات صحیح در جامعه پزشکی نیز می تواند موثر باشد.
مسئولیت سنگین رسانه ها در موقعیت های بحرانی
دکتر نمکدوست با تاکید بر اهمیت مسئولیت اجتماعی روزنامه نگاران برای انتقال اطلاعات عنوان کرد: مهمترین جلوه این مسئولیت در شرایط بحران و در زمان پوشش اخبار در رابطه با بحران بروز پیدا می کند، در این شرایط اولویت اول رسانه کمک به حل بحران بوده و رقابت در اولویت بعدی قرار می گیرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به مسئولیت سنگین رسانه ها در موقعیت های بحرانی عنوان کرد: انتقاد مبتنی بر دانش و اطلاعات صحیح و مبتنی بر اصول و اخلاق حرفه ای روزنامه نگاری در این میان اهمیت زیادی دارد. به عبارت دیگر روزنامه نگار در همه حال و در همه پلت فرم ها باید اصول حرفه ای روزنامه نگاری را رعایت کند.
وی با تاکید بر نقش سنگین و پررنگ سردبیری برای مدیریت شرایط در زمان های بحرانی، اظهار داشت: مهمترین مسئولیت رسانه در زمان بحران کمک به حل مسئله، کاهش لطمه ها و افزایش همدلی هاست و البته باید واقعیت ها را در صورت مبتنی بودن بر دانش تخصصی بلند عنوان کنند.
روزنامه نگاری باید تخصصی باشد
دکتر نمکدوست در آخر با تاکید بر اینکه روزنامه نگاری باید تخصصی باشد، اظهار داشت: رشته خبرنگاری باید در مقطع فوق لیسانس و پس از گذراندن یک دانش تخصصی در مقطع لیسانس ارائه شود، بعنوان نمونه فردی که لیسانس اقتصاد دارد باید وارد رشته کارشناسی ارشد روزنامه نگاری اقتصاد شود. به زبان ساده تر باید بتوانیم در عرصه ها و رشته های تخصصی مختلف عادل فردوسی پورهای زیادی را تربیت کند.
منبع: optlab.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب