برنامه ملی سلامت خانواده زیر ذره بین كارشناسان، ۲
برنامه بهبود سلامت شهری در ایران
به گزارش اپتیک، وزارت بهداشت در صدد است برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع را در سطح شهرها عملیاتی کند و این در شرایطی است که میتوان از ظرفیت مدیریت شهری در پیشبرد این برنامه بهره برد.
به گزارش اپتیک به نقل از مهر، در اولین نشست گروه ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۳، ضمن بررسی سند حمایت طلبی بهبود سلامت شهری، بر ضرورت تغییر نگاه مدیران شهرداری ها در سطح کشور به حوزه سلامت شهری تاکید گردید. عباس استاد تقی زاده عضو گروه ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی و دانشیار سلامت در حوادث و بلایای دانشگاه علوم پزشکی تهران، در معرفی سند حمایت طلبی بهبود سلامت شهری فرهنگستان علوم پزشکی، ضمن تاکید بر تغییر و اصلاح دیدگاه مدیران شهری در سطح کشور و به صورت خاص در شهرداری تهران نسبت به حوزه سلامت شهری، اظهار داشت: در این عرصه باید از نگاه فیزیکی به مقوله سلامت عبور کرد و ساختارهای مناسب در جهت اجرای برنامه های هدفمند برای سلامت شهری هدف گذاری شود. این سند در کمیته مخاطرات محیطی گروه علمی ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی تهیه شده است. وی ادامه داد: رشد شهرنشینی و تغییر اقلیم در کنار سایر عوامل در زمره عوامل اجتماعی سلامت محسوب می شوند و این در شرایطی است که مرکز سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای سلامت شهری (urban health) بیکاری، فقر، خشونت و بعضی از عوامل دیگر را هم جز عوامل تعیین کننده سلامت شهری معرفی کرده است. تقی زاده اضافه کرد: این مرکز برنامه ریزی برای داشتن شهر سالم را مورد بررسی قرار داده است که در آن خیلی از عوامل شهری مؤثر بر سلامت همچون دسترسی شهری، شبکه حمل و نقل و…، را جز آن دسته قرار داده است. عضو گروه ارتقا سلامت فرهنگستان افزود: طبق آمار بانک جهانی، زاغه نشینی و اسکان غیررسمی از مهم ترین تهدیدات سلامت شهری در کشورهای درحال توسعه خواهد بود که در ایران هم الان بعضی از کلانشهرها حدود ۲۰ تا ۲۹ درصد جمعیت، مبتلا به این معضل هستند. دانشیار سلامت در حوادث و بلایای دانشگاه علوم پزشکی تهران اذعان داشت: در سال ۲۰۰۸ برای اولین بار جمعیت شهرنشینی جهان از ۵۰ درصد عبور کرد و انتظار می رود در سال ۲۰۳۰ این رقم در جهان به ۶۰ درصد برسد و در ایران هم هم اکنون این رقم، ۷۲ درصد را نشان داده است. تقی زاده تصریح کرد: پایش و رصد بیماری های واگیر و ارتقا سلامت کودکان همچون زمینه هایی است که مدیریت شهری می تواند به آن بپردازد. همینطور مسائل فرهنگی و جهان بینی شهروندان در کنار عوامل محیطی در بحث سلامت شهری حائز اهمیت می باشد و پژوهش های ما هم نشان می دهد، قوانین شهرداری ها سالهای ۱۳۷۵ و ۱۳۷۹ تکالیف گوناگونی را برای شهرداری ها مشخص کرده است و جزئیاتی همچون سرویسهای بهداشتی را هم در آن لحاظ کرده است و شهرداری ها را مسئول سلامت شهری می داند اما این مهم در عمل اجرا نشده است. تقی زاده تصریح کرد: برنامه بهبود سلامت شهری در ایران با ملاحظه چالش ها، راهبردها، مأموریت ها و اقدامات اجرایی در گروه ارتقا سلامت فرهنگستان علوم پزشکی حالا تبدیل به یک سند جامع شده است. وی، تغییر الگوی بیماری ها، ضعف در توجه به شاخصهای سلامت در قسمت های مختلف توسعه شهری و تراکم بالای جمعیت بخصوص در سکونت گاه ها، عدم توسعه پایدار فرهنگ سلامت و دیگر عوامل را همچون چالش های سلامت شهری در ایران دانست و اضافه کرد: شهرداری ها باید بپذیرند که در برنامه ریزی های خود توانمندسازی شهروندان را در جهت ارتقای سلامت خود لحاظ کنند و اقدامات مثبت انجام شده را توسعه و تداوم بخشند و در این خصوص شهرداری می تواند در پشتیبانی از برنامه جامع مراقبت های سلامت ایران (primary health care) PHC نقش مهمی را ایفا کند و در این خصوص میتوان اختیارات کنونی وزارت بهداشت را در زمینه PHC به آموزش و پرورش و مدیریت کلان برنامه ریزی شهری و شهرداری ها واگذار کرد. تقی زاده به بحث سلامت روان اشاره نمود و اظهار داشت: امروزه در دنیا بحث روان شناسی شهری (urban psychology) مطرح گردیده است که در آن زیباسازی شهری و دسترسی به خدمات سلامت روان هم دیده می شود و باید در دستور کار مدیریت شهری قرار گیرد و در بحث مدیریت شهری علاوه بر شهرداری ها، وزارت کشور، وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و خیلی از دیگر نهادها هم اهمیت خواهند یافت و در حوزه هایی مانند سلامت روان، مشکلات بنیادی باید در سطح کلان مدیریت شود و وقتی چسبندگی اجتماعی (Social Connectedness) در شهرها کاسته شده است، سلامت روان را نمی توان فقط با راه اندازی درمانگاه ها مدیریت کرد. در این جلسه، علیرضا مصداقی نیا عضو گروه ارتقا سلامت فرهنگستان هم اظهار داشت: پیشنهاد کنونی ما اینست که یک مرکز جامع بهداشت شهری در پایتخت تهران بعنوان یک پیکره منسجم این امکانات گسترده را با هم هماهنگ کند که با هم افزایی بهترین نتیجه حاصل شود و این الگویی برای مدیریت شهری در کشور خواهد بود. وی افزود: شهرداری تهران هم اکنون ۲۰ درمانگاه ها و اورژانس مستقل و ۴۰۰ واحد سازمانی را شامل بیمارستان و داروخانه در اختیار دارد که هریک کار خویش را انجام می دهند و با نگاه درآمدزایی در سطح شهرها، خدمت عرضه می دهند. مصداقی نیا تصریح کرد: جزایر جداگانه فعال در زمینه سلامت شهری توسط ۳ دانشگاه علوم پزشکی، شهرداری ها، قوه قضاییه، ارتش و دانشگاه آزاد اسلامی در پایتخت وجود دارند که ذیل مدیریت یکپارچه و جامع سلامت شهری میتوان خدمات کمی و کیفی آنها را ارتقا داد. سپس حسین ملک افضلی عضو پیوسته فرهنگستان و عضو گروه ارتقا سلامت اظهار داشت: مفهوم سلامت و اجرای خدمات آن، باید مفهومی جامع نگر در نظر گرفته شود و در واقع سلامت همه جانبه مدنظر باشد که با آموزش مدیران تا حدی قابل تحقق است. توسعه دوره های کارشناسی ارشد بهداشت (MPH) را در سطح گسترده در وزارت بهداشت و نهادهای دیگر در رابطه با سلامت میتوان تا حدی در تغییر دیدگاه مؤثر دانست. در ادامه این نشست، محمد حسین تقدیسی عضو گروه ارتقا سلامت هم به استفاده از ظرفیت سمن ها یا سازمان های مردم نهاد یا NGO ها اشاره نمود و بیان داشت: شناسایی افراد توانمند بازنشسته بعنوان نیروهای داوطلب که ظرفیتی پرارزش در ارتقای سلامت را پدید می آورند؛ مصادیقی از تغییر رویکرد شهرداری تهران است که باید در کنار نکات فوق در نظر گرفته شود. وی ادامه داد: اگر تمام این ظرفیت ها با همدیگر دیده نشوند و قسمتهایی از راهکارهای حمایت طلبی محقق نشوند، تنها با آموزش سواد سلامت به مردم مسائل کنونی حل نخواهد شد. در انتها نشست، تقی زاده با جمع بندی مباحث اظهار داشت: دو دیدگاه کلی وجود دارد، این که باید تغییر نگاه مدیران شهری رخ دهد و در مقابل هم وزارت بهداشت با نگاه مشارکتی از ظرفیتهای شهرداری استفاده نماید و برای تحقق این دو ایده در کنار همدیگر، باید نظامی علم محور همراه با عمل طراحی شود.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب